Deyimler Sözlüğü

Z Harfi ile Başlayan Deyimler

Deyimler sözlüğümüzün bu sayfasında Z harfi ile başlayan deyimler ve anlamları, kısa-uzun örnekleriyle birlikte alfabetik sıraya göre dizilip listelenmiştir. Sayfamızda Z harfiyle başlayan 50 tane deyim ve anlamı ile örnek cümleler bulunmaktadır. Tüm deyimlere aşağıdaki listeden harf seçerek ulaşabilirsiniz.

Z Harfiyle Başlayan Deyimler ve Anlamları

Zahmet çekmek: Sıkıntı, güçlük, yorgunluk ve eziyetlere katlanmak. “Senin adam olman için az zahmet çekmedim ben.”

Zahmete sokmak: Birine sıkıntı, güçlük ve yorgunluk vermek; masraf ettirmek. “Adamcağızı durup dururken zahmete sokmuşsunuz.”

Zaman kazanmak: Birini oyalayarak ihtiyacı olduğu zamanı mümkün olduğunca uzatmaya çalışmak.

Zaman kollamak: 1. Uygun bir fırsat beklemek. 2. Bir işin sırasını beklemek. “Zamanını kolla öyle gir işe, zamansız girip de rezil olma.”

Zaman öldürmek: Kimi şeylerle uğraşarak belli bir zamanın geçmesini sağlamak, boş şeylerle vakit geçirmek. “Burda beklemekle zaman öldürüyoruz beyler.”

Zaman vermek: Bir iş için belli bir süre ayırmak. “Bana biraz zaman verirseniz gidip onu çağırabilirim.”

Zaman zaman: Belli olmayan zamanlarda, ara sıra. “Zaman zaman o da aramıza katılırdı.”

Zar tutmak: Tavla oyununda istediği sayıyı getirmek için, atmadan önce, zarlara parmaklar arasında belli bir biçim verip öyle atmak.

Zart zurt etmek: Bağırıp çağırarak, yükseklerden atıp tutarak çıkışmak; kendini büyük göstererek kaba kuvvet gösterisinde bulunmak.

Zehir etmek: Bir şeyin tadını kaçırmak, iyiyken kötü duruma sokmak. “Yediğim şu yemeği zehir ettiniz bana.”

Zehir zemberek: İnsanın içine işleyen, onurunu zedeleyen çok acı söz.

Zembereği boşanmak: 1. Saatin zembereği kurulmaz duruma gelmek. 2. Kendini tutamayarak uzun uzun gülmek.

Zemheri zürafası (gibi): Kışın ince elbise giyip gezenler için söylenir.

Zemin hazırlamak: Bir işin gerçekleştirilmesi için uygun ortam hazırlamak, meydana getirmek.

Zemzemle yıkanmış olmak: Biri, ötekine göre çok daha iyi nitelikte olmak.

Zerre kadar: Hiç denecek kadar az. “Onu zerre kadar sevmiyorum.”

Zevahiri kurtarmak: Bir işi gereği gibi değil de üstünkörü yapmak ve böylece söz gelmesini önlemek, görünüşü kurtarmak. “Bu girişimimizle zevahiri kurtardık, daha ne istiyorsun?”

Zeval bulmak: Son bulmak, bozulup yok olmak, çökmek.

Zeval vermemek: Zarar ziyan vermemek, korumak. “Allah kimseye zeval vermesin.”

Zevkten dört köşe olmak: Çok mutlu olduğu anlaşılmak, çok sevinip keyiflenmek ve aşırı zevk duymak. “Takımı galip gelince zevkten dört köşe oldu.”

Zevkine varmak: Bir şeyin tadını alabilmek, çıkarmak ve duymak; inceliklerini görebilmek. “O sabah, manzaranın zevkine vardık.”

Zevkini çıkarmak: Bir şeyin tadından, güzelliğinden olabildiğince yararlanabilmek. “Gelin şu gezinin zevkini çıkaralım.”

Zeytinyağı gibi üste çıkmak: Bir konuda haksız olduğunu kabullenmeyerek kurnazlıkla kendini haklı ya da suçsuz çıkarmaya çalışmak.

Zıddına gitmek: Karşısındakini sinirlendirmek, sinirini bozmak; bir şeyin tersine hareket etmek. “Niçin devamlı benim zıddıma gidiyorsun.”

Zılgıt yemek: Azarlanmak, paylanmak. “Senin yüzünden öğretmenden zılgıt yedik.”

Zınk diye durmak: Birdenbire, aniden durmak. “Önümdeki adam zınk diye durunca ne yapacağımı şaşırdım.”

Zırnık (bile) vermemek: Az da olsa, en ufak bir şey de olsa vermemek. “Ona bu mirastan zırnık bile koklatmayacağım.”

Zıvanadan çıkmak: 1. Çok sinirlenip öfkelenmek, taşkınca hareketlerde bulunmak. 2. Delirmek, aklını oynatmak. “Biraz daha konuşup da beni zıvanadan çıkarmayın!”

Zihin açıklığı: İyi, sağlıklı düşünebilme gücü. “Sana Allah’tan zihin açıklığı dilerim.”

Zifiri karanlık: Çok karanlık. “Zifiri karanlıkta yola çıktık.”

Zihni bulanmak (karışmak): Sağlıklı düşünemez olmak, olaylar arasındaki bağlantıyı kaybetmek, ne yapacağını şaşırmak. “Bir anda zihnim bulandı, saçmalamaktan korkup konuşmayı yarıda kestim.”

Zihnini bulandırmak: 1. Kuşkulandırmak. 2. Düşünemez hâle getirmek.

Zihnini çelmek: 1. Bir kimseyi yanıltmak. 2. Kandırıp baştan çıkarmak.

Zihnini kurcalamak: Aklına takılan bir şeyi anlamaya, kavramaya çalışmak. “Akşamki mesele zihnimi kurcalayıp duruyor.”

Zihnini oynatmak: Çıldırmak, aklını yitirip delirmek. “Sen zihnini mi oynattın?”

Zil takıp oynamak: Çok sevinmek.

Zimmetine geçirmek: 1. Kendine mal etmek. 2. Bir hesabı birinin borcuna eklemek. “Devletin onca malını zimmetine geçirmiş.”

Zincire vurmak: Prangaya vurmak (mahkûmu). “Bütün esirleri zincire vurup zindana atmışlardı.”

Zindan kesilmek: 1. Çok karanlık duruma gelmek. 2. Yaşanılan yer çok sıkıntı verici, yaşanılamayacak derecede kötü hâle gelmek.

Ziyafet çekmek: Konukları yemek vererek ağırlamak. “Düğünümde bir ziyafet bile çekemedim.”

Ziyan etmek: Yersiz, boş yere harcamak. “O kadar ekmeği ziyan etmeye utanmıyor musun?”

Ziyanı yok: “Önemli değil, önemi yok!” anlamında kullanılır.

Ziyaret etmek: Birini görmeye, biriyle görüşmeye, bir yeri görmeye gitmek. “Hastaları ziyaret etmek görevlerimiz arasındadır.”

Zokayı yutmak: Aldatılıp zarara sokulmak.

Zora binmek: İş güçleşmek, ancak zor kullanarak halledilecek hâle gelmek. “Bir yolunu bulun, sakın işi zora bindirmeyin.”

Zora gelmemek: Sıkıntıya ve baskıya katlanamamak, güçlüğe sabredememek. “Zora gelemem ben, lütfen ısrar etmeyin!”

Zoru olmak: Kendisini zorlayan bir sıkıntısı, derdi olmak. “Adamın bir zoru olduğu yüzünden belliydi.”

Zurnanın zırt dediği yer: Yapılmakta olan işin en hassas, en önemli, en can alıcı noktası.

Zülfüyâra dokunmak: İşle ilgili olanı, hatırlı ve güçlü kimseyi veya yüksek bir makamı kimi söz ve davranışlarla gücendirmek, darılmasına yol açmak. “Hayır geri duramam, zülfüyâra dokunsa da söyleyeceğim.”

RESİMLİ DEYİMLERDEYİMLER KONU ANLATIMI Z HARFİYLE BAŞLAYAN ATASÖZLERİ