En temel noktalama işaretlerinden olan noktanın tanımını, görevlerini ve kullanıldığı yerleri örnekleriyle beraber görelim.
NOKTA NEDİR?
Cümlenin bittiğini anlatmak için sonuna konulan, küçük benek biçimindeki noktalama işaretine nokta (.) denir.
Noktanın Görevleri ve Kullanıldığı Yerler
1. Cümlenin sonuna konur.
ÖRNEKLER
✦ Kitap okumayı seven bir öğrenciyim.
✦ Bu sabah çok erken uyandım.
✦ Eski günleri özlüyorum bazen.
2. Bazı kısaltmaların sonuna konur.
ÖRNEKLER
✦ Cad. (cadde)
✦ Alb. (albay)
✦ İng. (İngilizce)
✦ Yrd. Doç. (yardımcı doçent)
✦ Dr. (doktor)
✦ vb. (ve benzeri)
✦ sf. (sıfat)
UYARI
T.C. (Türkiye Cumhuriyeti) ve T. (Türkçe) dışındaki büyük harfli kısaltmalarda, yön adlarının kısaltmalarında, uzunluk ve ağırlık ölçülerinin kısaltmalarından sonra nokta kullanılmaz.
ÖRNEKLER
✦ TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi), MEB (Milli Eğitim Bakanlığı)
✦ D (doğu), KB (kuzey batı)
✦ m (metre), kg (kilogram)
3. Sayılardan sonra sıra bildirmek için “-nci” ekinin yerine konur.
ÖRNEKLER
✦ 5. (beşinci)
✦ 311. Sokak
✦ XX. yüzyıl (yirminci yüzyıl)
✦ Apartmanın 11. katında oturuyoruz.
✦ Bağdat, IV. Mehmet zamanında fethedildi.
UYARI
Arka arkaya sıralandıkları için virgülle veya çizgiyle ayrılan rakamlardan yalnızca sonuncu rakamdan sonra nokta konur.
ÖRNEKLER
✦ Deneme sınavına sadece 6, 7, 8. sınıflar katıldı.
✦ Osmanlı Devleti 13-20. yüzyıllar arasında hüküm sürmüştür.
4. Bir yazının maddelerini gösteren rakam veya harflerden sonra konur.
ÖRNEKLER
✦ 1. I. A. a.
2. II. B. b.
5. Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur.
ÖRNEKLER
✦ Ablam 18.08.1988 tarihinde doğmuş.
✦ Cumhuriyet 29.X.1923’te ilan edildi.
UYARI
Tarihlerde ay adları yazıyla da yazılabilir. Bu durumda ay adlarından önce ve sonra nokta kullanılmaz.
ÖRNEK
✦ 19.Mayıs.1919 (yanlış)
✧ 19 Mayıs 1919 (doğru)
6. Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur.
ÖRNEKLER
✦ Toplantı 18.15’te başlamış.
✦ Sınav pazar günü 09.00’da yapılacak.
7. Kitap, dergi vb.nin künyelerinin sonuna konur.
ÖRNEK
✦ Cahit Sıtkı TARANCI, Otuz Beş Yaş, Can Yayınları, İstanbul, 1995.
8. Dört ve dörtten çok rakamlı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve araya nokta konur.
ÖRNEKLER
✦ 1.300
✦ 15.750
✦ 2.500.000
9. Matematikte çarpma işareti yerine kullanılır.
ÖRNEK
✦ 3.9=27
10. Genel ağ (internet) adreslerinde kullanılır
ÖRNEK
✦ https://www.dilbilgisi.net
NOKTALAMA İŞARETLERİ
