Bir eylemin hangi gerekçeyle veya hangi sebeple yapıldığını bildiren cümlelere neden-sonuç (sebep-sonuç) cümleleri denir. Bu cümlelerin yüklemine “niçin?” , “neden?” soruları sorulduğunda bu sorular cevapsız kalmaz. Neden-sonuç cümleleri iki bölümden oluşur: Birinci bölüm neden (sebep), ikinci bölüm ise sonuç bildirir. Genellikle “için, -den, -diğinden, ile” gibi ekler ve edatlar kullanılır.
Yukarıdaki cümlede yükleme “neden gelememiş?” sorusunu yönelttiğimizde “hasta olduğu için” cevabını alıyoruz. Yüklemin yapılış sebebi bildirildiği için bu cümle sebep-sonuç cümlesidir.
» Okulların açılmasıyla masraflar arttı.
» Onu çağırmadık diye bize küstü.
» Yağmur yağınca maç iptal oldu.
» Malzeme yetersizliğinden inşaat yarım kaldı.
> Neden-sonuç ilişkisi bağımsız iki cümle ile de ifade edilebilir.
» Bir daha böyle konuşma; beni üzüyorsun.
Bu örneklerde birinci cümlede ifade edilen eylem, ikinci cümlede ifade edilen eylemin nedeni durumundadır. Buna “gerekçe” de denmektedir. Bu tür ifadelerde sebep cümlesi ile sonuç cümlesinin yerleri değiştirilebilir.
Neden-Sonuç Cümleleri ile Amaç-Sonuç Cümleleri Arasındaki Fark
Neden-sonuç ile amaç-sonuç cümleleri birbirine çok benzemekte bu yüzden sık sık karıştırılmaktadır. Sebep-sonuç cümleleri ile amaç-sonuç cümlelerini ayırt etmek için şu yolu izlemeliyiz:
Neden-sonuç ile amaç sonuç cümlelerinin karıştırılmasının en büyük sebebi iki tür cümlenin de “neden?” sorusuna cevap verebilmesidir. Eğer bir soruda birden fazla seçenekte “neden?” sorusuna cevap alabiliyorsak, öncelikle “hangi amaçla?” sorusunu sorup eleme yapmalıyız. “Hangi amaçla?” sorusunun cevabı bize amaç-sonuç cümlesini verecektir.
A) Bu akşam eve geç geldim.
B) İyi not alabilmek için çok çalışıyordu.
C) Düşmemek için kardeşinden destek alıyordu.
D) Öfkelendiği için doğru düşünemiyordu.
⇒ Neden-Sonuç (Sebep-Sonuç) Cümleleri Konu Anlatımı
⇒ Amaç-Sonuç Cümleleri Konu Anlatımı
⇒ Koşul-Sonuç (Şart-Sonuç) Cümleleri Konu Anlatımı
⇒ Karşılaştırma Cümleleri Konu Anlatımı
⇒ Öznel ve Nesnel Yargılı Cümleler Konu Anlatımı
⇒ Doğrudan ve Dolaylı Anlatım Konu Anlatımı
⇒ Cümle Yorumlama Konu Anlatımı
⇒ Cümlenin İfade Ettiği Anlam Özellikleri Konu Anlatımı
⇒ Cümleye Hakim Olan Duygu Konu Anlatımı
Okula gelmediğim zamanda konuları kaçırıyorum bu sayfa bana çok yaradı ama örnek sayısı arttırılabilir diye düşünüyorum çünkü çok az bide soruların cevaqları olsa tam olur bence herkes böyle düşünür
Siteyi çok beğeniyorum ^^emeği geçen herkese teşekkürler 😀
çok iyisiniz teşekür ederim