Kesme İşareti (') Görevleri ve Kullanıldığı Yerler

En temel noktalama işaretlerinden olan kesme işareti nedir; nerelerde kullanılır, nerelerde kullanılmaz örnekleriyle beraber görelim.

YAZI İÇERİĞİ

Kesme İşareti Nedir?

Özel adlara, kısaltmalara ve sayılara getirilen ekleri, iki sözün birleşmesi sırasında ortaya çıkan ses düşmesini belirtmek için kullanılan noktalama işaretine kesme işareti (‘) denir. Kesme, kesme imi, apostrof olarak da adlandırılır.

Kesme işaretinin görevleri kavram haritası

Kesme İşaretinin Kullanıldığı Yerler ve Görevleri

1. Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır.

ÖRNEKLER

✦ Tarkan‘ın, Şermin Yaşar‘dan (Kişi adları, soyadları ve takma adlar)

✦ Dünya‘nın, Mars‘ta (Gök bilimiyle ilgili adlar)

✦ Dolmabahçe Sarayı‘nda, Özgürlük Anıtı‘na (Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb. adları)

✦ Kaplumbağa Terbiyecisi‘ni, Kaşağı‘da (Kitap, dergi, gazete ve sanat eseri adları)

✦ Cumhuriyet Dönemi‘nde, Orta Çağ‘ı (Akım, çağ ve dönem adları)

NOT

Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğu zaman ekten önce kesme işareti kullanılır.

ÖRNEKLER

✦ Boğaz‘dan
✦ Hisar‘dan

NOT

Özel adlar için yay ayraç içinde bir açıklama yapıldığında kesme işareti yay ayraçtan önce kullanılır

ÖRNEKLER

✦ Yunus Emre‘nin (1240?-1320)
✦ Yakup Kadri‘den (Karaosmanoğlu)

2. Kişi adlarından sonra gelen saygı ve unvan sözlerine getirilen ekleri ayırmak için konur.

ÖRNEKLER

✦ Ali Bey‘in
✦ Beyza Hanım‘dan
✦ Mithat Paşa‘yı
✦ Türk Dil Kurumu Başkanı‘ndan

3. Sayılara getirilen ekleri ayırmak için konur.

ÖRNEKLER

✦ Üniversiteyi 1992‘de bitirmiş.

✦ Arkadaşım karşı apartmanın 5‘inci katında oturuyor.

✦ İşletmemiz 1957‘den beri hizmet vermektedir.

4. Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için konur.

ÖRNEKLER

✦ 7. Koğuştaki Mucize filmi, TV‘de ilk kez bu akşam TRT 1 ekranlarında…

✦ Ayrıntılı bilgiye TDK‘nin internet sitesinden ulaşabilirsiniz.

✦ ABD‘de meydana gelen deprem büyük yıkıma yol açtı.

5. Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına gelen ekleri ayırmak için konur.

EK BİLGİ

Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar.

ÖRNEKLER

✦ Ortak sınav, bu sene 6 Haziran‘da yapılacak.

✦ Başvurular 13 Mayıs 2022 Cuma‘ya kadar yapılabilecektir.

6. Seslerin ölçü ve söyleyiş gereği düştüğünü göstermek için kullanılır.

ÖRNEKLER

✦ Güzelliğin on par‘etmez
Bu bendeki aşk olmasa (Âşık Veysel)

✦ N‘oldu da gitmekten vazgeçtiniz?

7. Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak için konur.

ÖRNEKLER

✦ a‘dan z‘ye

✦ -lık‘la türetilmiş sözcükler

Kesme İşareti Nerelerde Kullanılmaz?

UYARI

Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki (-lar, -ler) ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz.

ÖRNEKLER

✦ Şirketimiz, İngilizceden Türkçeye çeviri hizmeti de vermektedir.

✦ Bir gün bir Kayseriliyle bir Trabzonlu uçağa binmiş.

✦ Bu akşam yemeğe Ahmetlere davetliyiz.

UYARI

Kurum, kuruluş, kurul, birleşim, oturum ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz.

ÖRNEKLER

✦ Türkiye Büyük Millet Meclisinden, Bakanlar Kuruluna

✦ Çapa Fen Lisesinin birincisi Boğaziçi Üniversitesini kazandı.

✦ Öğle yemeklerini Cumhuriyet Lokantasında yiyoruz.

✦ Türkiye Büyük Millet Meclisinin, 120’nci birleşiminin 3’üncü Oturumunda

NOT

Avrupa Birliği sözüne ek getirildiğinde Avrupa Birliği‘ne, Avrupa Birliği‘nin gibi kesme işaretiyle ayrılarak yazılır.

UYARI

Sonunda “p, ç, t, k” ünsüzlerinden biri bulunan özel isimlere ünlüyle başlayan bir ek getirildiğinde yazılışta yumuşama yapılmaz ama söyleyişte yumuşama yapılır.

ÖRNEKLER