Türkçe Konu Anlatımları

Kalıplaşmış İfadeler

Yazılı veya sözlü iletişimimizde karşımızdakine bir şeyler anlatmak için kelime dağarcığımızdan seçtiğimiz kelimeleri kullanarak cümleler kurarız. Bunun dışında; kelimeleri önceden bir araya getirilmiş, hangi amaçla ve hangi durumlarda kullanılacağı belli olan cümleler de kullanırız. İşte bu cümlelere kalıplaşmış ifadeler denir.

 >  Kalıp cümlelerin söz dizimi tıpkı deyimler ve atasözleri gibi zaman içerisinde belli bir biçime girmiştir. Ancak kalıplaşmış cümleler deyim ve atasözü özelliği taşımazlar.

Örneğin; “Ne günlere kaldık!” cümlesi bir atasözü veya deyim değildir, ancak tıpkı atasözü ve deyimler gibi kalıplaşmıştır.

 >  Kalıp cümleleri her ne kadar konu olarak kaynaklarda çok fazla göremesek de günlük hayatta sıklıkla kullanırız.

Örnek(ler)
» İşimiz gücümüz yok seninle mi uğraşacağız?
cümlesinin “işimiz gücümüz yok” kısmı kalıplaşmış bir cümledir.

» O sokak senin bu sokak benim dolaştık.
cümlesi kalıp cümle özelliği gösterir. Bu cümlede “sokak” ve “dolaştık” sözcükleri değişebilir ama kalıp bozulmaz:

“Bütün gün o müze senin bu kale benim gezdik ama yorulmadık.”

 >  Kalıp cümleler bir milletin ortak geçmişinden, geleneklerinden, inanışlarından doğar. Ölüm, doğum, düğün, bayramlaşma, selamlaşma gibi durumlarda kullanılan sayısız kalıp cümle vardır. Bu cümleler o toplumdaki herkes tarafından aynı şekilde kullanıldığı ve algılandığı için kalıplaşmış kabul edilir.

Örnek(ler)
» – Happpşuuuuu!
Çok yaşa
Sen de gör

» Kolay gelsin. (Çalışan birini gördüğümüzde)
» Eline sağlık. (Yediğimiz yemeği yapan kişiye)
» Sıhhatler olsun. (Tıraş olan veya banyo yapan birine)
» Başın sağ olsun. (Yakını vefat eden birine)
» Geçmiş olsun, Allah şifa versin (Hasta olan birine)
» Afiyet olsun. (Yemek yiyen birine)

» O tabak bitecek! (Yemeğini bitirmeyen çocuğa)
» Nereye bıraktıysan oradadır! (Bir eşyasını kaybeden birine)

Kalıplaşmış Cümle Yapıları Reklam Filmi

“Kalıplaşmış İfadeler” üzerine bir yorum

Yorum yapın